12 Ağustos 2013 Pazartesi

Tasarruf Paradoksu (Paradox of Saving)

Toplumda bir kişinin tasarruf yapması o kişinin refah seviyesini arttırıp zenginleşmesine yol açarken toplumun çoğunluğunun tasarruf yapması (tüketimi ,yatırımları ve üretimi azaltacağından dolayı) toplumun fakirleşmesine refah seviyesinin düşmesine neden olacaktır. Hoop geldik mi yine ''terkip hatası''na mikro anlamda geçerli olanın makro anlamda da geçerli olacağı algısının yanlışlığına. Tabi burada yapılan tasarrufların yatırıma kanalize olmadığı bir toplumu düşünüyoruz.Tasarruflar hep yastık altında...Yapılan tasarrufların yatırıma dönüştüğü bir toplumda paradoks ortaya çıkmayabilir.

En basit şekille açıklarsak;
şeklimizde yatırım harcamaları(Io) otonom kabul edilmiş bu yüzden yatay eksene paralel çizilmiştir.Ekonomi So kadar tasarruf yapılırken MG seviyesi Yo kadardır.Tasarrufların artmasıyla tasarruf eğrisi S1 konumuna gelmiş fakat MG düzeyi Y1 seviyesine gerilemiştir.


11 Ağustos 2013 Pazar

Ockham'ın Usturası (Ockham's Razor)




Sadece iktisatta değil bütün sosyal bilimlerde , sosyal hayatta , hatta iş dünyasında bile uygulanabilecek basit mantık yaklaşımıdır. ''Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem''  yani diyor ki ''unsurlar gereğinden fazla çoğaltılmamalıdır '' . Herhangi bir şeyi açıklarken probleme dair şartlar eşit ve elimizde 2 ve daha fazla açıklama varsa bunların en basit olanı tercih edilmelidir der.  En basit olan yada en az varsayımda bulunan tercih edilmelidir diyerek aslında olayı ustura gibi kestirip atmaktadır.Yani önünden kara kedi geçtiğinde o kedinin oradan geçmesinin sana uğursuzluk,ölüm,kötü şans getireceğini ve bunun metafizikle açıklanması gerektiğine de  yada sadece tesadüf olduğuna da inanabilirsin.Bu prensip çerçevesinde ikinci seçenek daha basit olduğu için o kabul edilir.Yada önümüzde aynı bölgenin 3 tane milli gelir denklemi var diyelim ;

1)5 bağımsız 1 bağımlı değişkenden oluşuyor
2)2 bağımsız 1 bağımlı değişkenden oluşuyor
3)4 bağımsız 1 bağımlı değişkenden oluşuyor
Bu prensibe göre 2. olanı seçmek daha mantıklı olacaktır.''Ne ka basit o ka iyi'' şeklinde de akılda kalıcı olabilir.

Lucas Kritiği (Lucas Critique) (1976)

     Hükümet yeni bir politika izlediğinde veya izleyeceğinde , tüketiciler-firmalar varsayım gereği rasyonel oldukları için uygulanacak politikayı kavrayıp ,etkilerini öngörüp ona göre davranış değiştirirler.İktisat politikasını uygulayıcılar (hükümet vs..) tüketicilerin,firmaların o ana kadar olan iktisadi davranışlarının gelecekte de devam edeceğini varsayarak politikalarını oluşturmuşlardır.Tüketicilerin,firmaların uygulanan politikaya göre davranış değiştirmesi sonucu için hükümetin uyguladığı politika etkinsiz olur.Tamamen etkinsizlikten bahsedemesekte etkinliği azalır demek daha doğru olacaktır.Geçmiş davranışlara ve ekonometrik verilere göre oluşturulacak bir politikanın etkinliği azalacaktır.
       Buradan anlıyoruz ki makro düzeyde etkin görünen bir politika mikro düzeyde (veya tam tersi) geçerli olmayabilir .Böyle olduğunu düşünmek ''terkip hatası''na (fallancy of composition) yol açmaktadır.